Chào bạn ,

Hãy tưởng tượng một ngày bạn thức dậy, AI & robot đã làm hết mọi việc như: viết email, lập kế hoạch, thậm chí pha cà phê (ước gì!).

Nhưng rồi bạn nhận ra, dù AI có thông minh đến đâu, nó vẫn không thể thay bạn an ủi một người bạn đang buồn, truyền cảm hứng cho đội nhóm, hay giải thích cho sếp tại sao bạn cần thêm một ngày nghỉ mà không bị hiểu lầm là "lười".

Đó chính là lúc trí tuệ cảm xúc (EQ) và kỹ năng giao tiếp rõ ràng bước vào, như hai siêu anh hùng giúp bạn không chỉ tồn tại mà còn tỏa sáng trong thời đại AI.

Trong email này, mình sẽ chia sẻ với bạn tại sao hai kỹ năng này quan trọng hơn bao giờ hết, và quan trọng hơn, làm thế nào để bạn rèn luyện chúng từng bước một. Hãy pha một tách trà (hoặc cà phê, nếu AI chưa làm giúp bạn :), và cùng khám phá nhé!

Tại sao trí tuệ cảm xúc & giao tiếp là "Vũ khí bí mật" trong thời đại AI?

Hãy bắt đầu với một sự thật thú vị: AI đang thay đổi cách chúng ta sống và làm việc với tốc độ chóng mặt.

Theo nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng AI dự kiến thay thế 85 triệu việc làm nhưng tạo ra 97 triệu vai trò mới vào năm 2025. (Đây là mâu chốt)

Điều này có nghĩa là những công việc lặp đi lặp lại như nhập liệu hay phân tích số liệu cơ bản sẽ dần biến mất, nhường chỗ cho các vai trò đòi hỏi sự sáng tạo, đồng cảm, và giao tiếp – những thứ AI chưa thể làm tốt.

Trí tuệ cảm xúc (EQ): Khi AI không hiểu nỗi lòng bạn

Nghiên cứu từ Emotional Intelligence Statistics, Facts and Trends Guide for 2025 cho thấy EQ ảnh hưởng đến 58% hiệu suất công việc, và 90% những người xuất sắc nhất đều có EQ cao.

Tại sao? Vì trong khi AI có thể phân tích dữ liệu nhanh như chớp, nó không thể hiểu được cảm giác lo lắng của bạn trước một buổi thuyết trình, hay biết cách an ủi đồng nghiệp vừa bị sếp mắng.

Ví dụ, hãy nghĩ về chị Hương , một quản lý dự án cũ của mình (hoặc của bạn hoặc do mình đang tưởng tượng ra, bạn cứ tự nhiên đoán!). Chị Hương thường xuyên cáu gắt với đội nhóm vì áp lực deadline, cho đến khi chị ấy nhận ra vấn đề không phải là công việc, mà là cách chị ấy quản lý cảm xúc và giao tiếp. Khi chị Hương bắt đầu rèn luyện để nâng cao EQ, chị ấy không chỉ giữ được bình tĩnh mà còn xây dựng được một đội nhóm gắn kết hơn.

Giao tiếp rõ ràng: Khi AI cần bạn "chỉ đường"

Bây giờ, hãy nói về kỹ năng giao tiếp.

Bạn có biết AI có thể khuếch đại năng lực làm việc của bạn lên hàng trăm lần không?

Một nhà tiếp thị dùng AI để tạo nội dung cá nhân hóa cho hàng nghìn khách hàng chỉ trong vài giờ, hay một lập trình viên viết mã nhanh gấp đôi nhờ GitHub Copilot – nhưng chỉ khi họ biết cách giao tiếp rõ ràng với AI.

Có một khái niệm gọi là "Centaur Communication" – sự kết hợp giữa con người và AI – cho thấy khi bạn chỉ đạo AI chính xác và giao tiếp hiệu quả với người khác, kết quả có thể vượt xa hơn nhiều lần so với cả hai làm riêng lẻ. (Mình đã từng chia sẻ về cách viết prompt để giao tiếp với AI tại đây)

Nhưng nếu bạn mập mờ, AI cũng sẽ "hiểu lầm" và cho ra kết quả... hài hước nhưng vô dụng (như khi bạn nhờ AI viết một bài thơ và nhận được một danh sách mua sắm!).

Hành trình rèn luyện: Từng bước để nâng cao EQ & thành thạo giao tiếp rõ ràng

Được rồi, giờ cả bạn & mình đã biết tại sao hai kỹ năng này quan trọng, hãy cùng đi vào phần thú vị: làm thế nào để cải thiện chúng?

Mình sẽ chia nhỏ từng bước, kèm ví dụ thực tế và một chút hỗ trợ từ các ứng dụng AI để thực hành nhé.

1. Rèn luyện trí tuệ cảm xúc

EQ có bốn trụ cột chính: tự nhận thức, tự quản lý, nhận thức xã hội, và quản lý mối quan hệ. Đây là cách bạn bắt đầu:

Tự nhận thức: Hiểu chính mình trước đã

• Thiền định chánh niệm: Dành 5 phút mỗi ngày ngồi yên, tập trung vào hơi thở. Nếu tâm trí bạn lạc đi đâu đó (như nghĩ về tiền :), nhẹ nhàng kéo nó về. Ban đầu hơi khó tập trung nhưng qua rèn luyện bạn sẽ làm được
• Ghi nhật ký cảm xúc: Mỗi tối (hoặc mỗi sáng) hãy viết ra bạn cảm thấy thế nào và điều gì gây ra cảm xúc đó ở hôm nay hoặc ngày hôm qua. Ví dụ: "Hôm nay bực mình vì sếp giao thêm việc – có phải mình đang quá tải không?"
• Tìm phản hồi: Hỏi một người đời của bạn, "Anh/em có hay cáu gắt không?" Đừng sợ câu trả lời, nó sẽ giúp bạn thấy rõ hơn về mình.
• Thử với AI: Ứng dụng Receptiviti phân tích ngôn ngữ bạn viết (email, tin nhắn) để chỉ ra trạng thái cảm xúc. Mình từng thử dùng Gork AI và phát hiện mình hay lo lắng hơn mình nghĩ – hơi sốc nhưng thấy hữu ích!

Tự quản lý: Giữ bình tĩnh trước áp lực cuộc sống

• Bài tập thở: Khi căng thẳng, thử kỹ thuật 4-7-8: hít vào 4 giây, giữ 7 giây, thở ra 8 giây. Nó giống như nút "tạm dừng" cho cảm xúc vậy.
• Đặt mục tiêu nhỏ: Thay vì ôm đồm, hãy đặt mục tiêu như "Hôm nay hoàn thành email này" và tự thưởng một thanh ly cafe khi xong việc.
• Học từ thất bại: Nếu bạn lỡ cáu với ai đó, thất bại với điều gì đó hay ngồi lại và nghĩ, "Mình có thể làm gì khác đi?" Tư duy phát triển là luôn là chìa khóa.

Nhận thức xã hội: Hiểu người khác

• Lắng nghe chủ động: Khi ai đó nói, đừng vội trả lời. Tập trung, gật đầu, và hỏi, "Ý bạn là sao?" để hiểu sâu hơn.
• Quan sát phi ngôn ngữ: Chú ý xem người đối diện có khoanh tay (dấu hiệu phòng thủ) hay cười gượng (căng thẳng). Đây là cách bạn quan sát hành động để hiểu người khác hơn.
• Đồng cảm: Tưởng tượng bạn ở vị trí của họ. Nếu bạn là người vừa bị sếp phê bình, bạn muốn nghe gì?
• Thử với AI: Ứng dụng Affectiva dùng camera để phân tích biểu cảm khuôn mặt và giọng nói, giúp bạn nhận diện cảm xúc người khác chính xác hơn.

Quản lý mối quan hệ: Hãy luôn xây cầu thay vì đốt

• Giao tiếp rõ ràng: Thay vì nói "Cậu làm sai rồi," thử "Tớ thấy phần này có thể cải thiện, cậu nghĩ sao?" Dùng câu "tớ" để tránh đổ lỗi.
• Giải quyết xung đột: Khi hai người tranh cãi, lắng nghe cả hai, tìm điểm chung, và đề xuất giải pháp. Ví dụ: "Cả hai đều muốn dự án tốt, vậy chia việc thế này nhé?"
• Xây niềm tin: Hãy giữ lời hứa, dù là nhỏ như "Mình sẽ gửi email lúc 3 giờ chiều thứ 7."

2. Rèn luyện kỹ năng giao tiếp rõ ràng

Giao tiếp không chỉ là nói, mà còn là lắng nghe và hiểu. Đây là cách thực hành:

Diễn đạt rõ ràng: Nói và Viết như pờ rồ

• Luyện nói: Tham gia nhóm thảo luận hay khoá học về cách tập nói trước đám đông. Nếu ngại, bắt đầu bằng cách nói chuyện với gương – đừng lo, gương không bao giờ biết phán xét!
• Viết thường xuyên: Viết blog, nhật ký, hay thậm chí "viết cáp" trên mạng xã hội. Càng viết, bạn càng suy nghĩ sâu sắc & rõ ràng hơn.
• Đơn giản hóa trong giao tiếp: Thay vì "Tôi nghĩ chúng ta nên tối ưu hóa quy trình," hãy nói "Tôi muốn làm việc này nhanh hơn, bạn thấy sao?"

Lắng nghe chủ động: Nghe để hiểu

• Tắt phiền nhiễu: Khi nói chuyện, để điện thoại qua một bên. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy mình tập trung hơn bao nhiêu.
• Đặt câu hỏi: Nếu ai đó nói "Tôi mệt mỏi," hỏi "Điều gì làm cậu mệt?" để đào sâu hơn & thể hiện bạn đang quan tâm thật sự.

Giao tiếp phi ngôn ngữ: Hành động nói lên tất cả

• Giao tiếp bằng mắt: Nhìn vào mắt người đối diện (nhưng đừng quá lâu kẻo họ nghĩ bạn đang thách đấu!).
• Ngôn ngữ cơ thể: Đứng thẳng, mỉm cười nhẹ – nó gửi tín hiệu bạn cởi mở và tự tin.

Sự thật: AI rất thông minh nhưng lại... không biết đùa & cảm thông!

Bạn đã bao giờ thử nói đùa với AI chưa? Hãy thử vài lần nói đùa với các công cụ AI mà xem.

Đúng vậy, AI có thể thông minh, nhưng nó không hiểu được sự mỉa mai hay cái nháy mắt tinh nghịch (trong lúc giao tiếp). Đó là lý do bạn cần rèn luyện EQ và kỹ năng giao tiếp – để xử lý những sắc thái mà máy móc bỏ lỡ (hoặc không thể nhận ra)

AI đang thay đổi thế giới, nhưng nó không thể thay thế con người – ít nhất là chưa đâu!

Trí tuệ cảm xúc giúp bạn hiểu mình và người khác, trong khi giao tiếp rõ ràng giúp bạn hợp tác với AI và kết nối với mọi người.

Hãy bắt đầu với một bước nhỏ hôm nay: Thử thiền 5 phút, ghi lại cảm xúc, hoặc tập lắng nghe ai đó thật sự.

Bạn nghĩ sao về hai kỹ năng này? Có câu chuyện nào thú vị về cách bạn dùng chúng không?

Chúc bạn tỏa sáng trong thời đại AI & đừng quên: Khi mọi người đang quá lạm dụng AI & mất tập trung thì bạn sẽ tự nhiên nổi lên nếu biết cách: lắng nghe - đồng cảm - viết & nói một cách tự nhiên, rõ ràng!

---

Bản tin này được tài trợ bởi:

Bạn phải liền lúc dùng nhiều công cụ AI & cảm thấy phiền phức?

Vậy hãy thử dùng Monica AI (Một công cụ AI tất cả trong 1)

Monica AI là trợ lý trí tuệ nhân tạo đột phá, tích hợp các mô hình AI tiên tiến nhất hiện nay như GPT-4o mini, Claude 3.5 và Gemini & nhiều hơn nữa!

Đăng ký & dùng thử Monica tại đây

---

Chúc bạn bước vào những ngày cuối tuần đầy sự bình an!

Ngọc Đến Rồi! Hẹn gặp bạn tuần sau.