(Đọc phiên bản online tại đây)
Chào bạn Reader ,
Mình đã 40 tuổi.
Đã làm việc toàn thời gian trên internet được 9 năm.
Đã bắt đầu sử dung AI (trí tuệ nhân tạo) vào công việc được hơn 1 năm.
Và thật sự mình cũng rất lo lắng về tương lai công việc của chính mình.
Thú thật công việc của mình chủ yếu là viết lách, mà AI thì giờ viết giỏi lắm. Nên mình sợ sẽ bị AI thay thế!
Và đây không phải nỗi sợ của riêng mình. Mình sợ luôn rằng con gái của mình sau 10 năm nữa cũng có thể bị AI thay thế.
Bởi rất lo lắng cho tương lai của con nên mình luôn tự tìm câu trả lời cho câu hỏi:
Nên học gì? Làm công việc, ngành nghề gì để không bị AI thay thế?
Đến thời điểm hiện tại mình cũng chưa có được câu trả lời chính xác lắm, tuy nhiên với những trải nghiệm thì mình tin sẽ có 3 +1 lựa chọn như sau:
1. Học & làm những thứ AI không thể làm được
AI sẽ không thể leo lên mái nhà để chống thấm.
AI cũng không thể vào toilet nhà bạn để sửa bồn cầu.
AI cũng không thể vào bếp để nấu cho bạn một món ăn ngon đầy cảm xúc.
…
Học những kỹ năng nghề nghiệp mà đòi hỏi sự khéo léo của đôi tay.
Học những ngành nghề cần ứng dụng tư duy cảm xúc vào sản phẩm/ dịch vụ.
Đây sẽ là lựa chọn để bạn sẽ không bao giờ bị AI thay thế. AI sẽ rất giỏi trong công việc tổng hợp dữ liệu, phân tích số liệu. Nhưng AI không thể đưa cảm xúc vào những dữ liệu/ sản phẩm/ dịch vụ!
Tóm lại nếu bạn đã từng dùng AI thì bạn sẽ thấy nó cực giỏi trong công việc lặp đi lặp lại hoặc dựa trên quy trình. Nhưng nó không thể bước ra ngoài đời để sửa máy ô tô, thực hiện dịch vụ tư vấn, tương tác trực tiếp & cần sự thấu cảm giữa con người với con người.
Vì thế nếu bạn có một sở thích cụ thể nào đó như làm bánh, nấu ăn, thích giao tiếp - thuyết phục, thích giúp đỡ người khác vượt qua khủng hoảng tâm lý… hãy học & tìm những ngành nghề như vậy để theo đuổi.
Những công việc liên quan đến con người sẽ là lựa chọn tốt. Ví dụ:
- Giáo dục và đào tạo: Mặc dù AI có thể hỗ trợ, nhưng giáo viên và những người hướng dẫn vẫn cần sự tương tác và trí tuệ cảm xúc để hiểu và thúc đẩy sự phát triển của học viên.
- Y tế, chăm sóc sức khỏe: Bác sĩ, điều dưỡng, nhà tâm lý học, và các chuyên gia y tế khác không chỉ dựa vào kiến thức mà còn cần trí tuệ cảm xúc để chăm sóc và giao tiếp với bệnh nhân.
- Quản lý dự án, quản lý con người: Các nhà lãnh đạo cần khả năng điều phối, lãnh đạo đội ngũ và đưa ra những quyết định chiến lược, điều mà AI gần như không làm được
- Giao tiếp, thương lượng: Những kỹ năng này rất khó để AI bắt chước một cách tự nhiên và hiệu quả. Các ngành nghề như tư vấn, quan hệ công chúng, và đàm phán thương mại đòi hỏi khả năng tương tác giữa con người với nhau.
Mình tin AI hiện có phần đang bị thổi phồng quá đáng, do đó ai ai cũng muốn học, muốn làm gì đó liên quan đến AI.
Nhưng đây lại là cơ hội cho bạn, đơn giản bạn chỉ cần đặt câu hỏi: AI không thể làm được những việc gì?
Sau đó chú tâm học & tham gia vào những ngành nghề đó!
2. Học & làm những thứ AI làm được… nhưng không hoàn hảo
Nhiều người cho rằng nghề lập trình viên sẽ không còn hot như cách đây 5 năm nữa, và rất nhiều coder sẽ bị sa thải trong vòng 5 năm tới đây. Vì AI có thể viết code, lập trình như một lập trình viên chuyên nghiệp.
Thậm chí Microsoft còn đang muốn thay thế lập trình viên bằng AI.
Nhưng sự thật là AI có thể thay thế hoàn toàn lập trình viên không?
Lập trình viên có thể đối mặt với một số thay đổi khi AI ngày càng tiến bộ, nhưng không dễ bị thay thế hoàn toàn.
AI có khả năng tự động hóa một số tác vụ lập trình đơn giản, viết mã cơ bản hoặc thực hiện các công việc lặp đi lặp lại, nhưng lập trình viên vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển phần mềm phức tạp, quản lý các dự án công nghệ lớn và đưa ra các quyết định chiến lược về kiến trúc hệ thống.
Do đó chú tâm học những kỹ năng phân tích và tư duy hệ thống là một lựa chọn. Ví dụ:
- Khoa học dữ liệu và phân tích: Mặc dù AI có thể tự động hóa phân tích dữ liệu, nhưng việc hiểu biết và diễn giải dữ liệu ở mức cao cấp, đồng thời đưa ra quyết định dựa trên bối cảnh rộng hơn vẫn cần kỹ năng con người.
- Nghiên cứu, phát triển: Các nhà khoa học, kỹ sư trong lĩnh vực công nghệ tiên tiến (như công nghệ sinh học, năng lượng sạch) sẽ tiếp tục có nhu cầu lớn.
Thay vì chú tâm trở thành một lập trình viên đơn thuần thì có thể học kiến thức về kiến trúc hệ thống và DevOps:
- Kiến trúc hệ thống (System Architecture) đòi hỏi tư duy toàn cảnh, quản lý nhiều hệ thống phức tạp, không dễ tự động hóa.
- DevOps và kỹ năng tự động hóa hệ thống, quản lý CI/CD pipeline, triển khai và giám sát ứng dụng trên cloud (AWS, Azure, Google Cloud) sẽ tăng giá trị cho lập trình viên trong việc duy trì và phát triển hạ tầng công nghệ.
3. Học & làm những thứ giúp bạn… kiểm soát AI
Thay vì sợ AI thay thế tại sao chúng ta không học cách kiểm soát AI? Học cách khiến AI phục vụ cho chính mình?
Cũng giống như khi internet mới ra đời, nhiều ngành nghề, công việc đã bị mai một. Nhưng ngược lại chúng ta lại có thêm nhiều công việc khác. Hoặc những công việc cũ được nâng lên một tầm cao mới.
Ví dụ, nhà văn thế hệ cũ đã chuyển đổi sang làm nhà văn kỹ thuật số.
Thuê mặt bằng kinh doanh đã được thay thế bằng kinh doanh online, thương mại điện tử.
Viết nhật ký trên cuốn sổ rồi cho vào tủ khoá lại đã được thay thế bằng công việc viết blog toàn thời gian, kiếm tiền bằng nghề viết lách (có sự hỗ trợ từ AI).
…
Nếu bạn thành thạo các kỹ năng sử dụng AI, biết cách ra lệnh cho AI viết bài, viết quảng cáo, sáng tạo nội dung… bạn sẽ là một nhân viên được săn đón hiện nay & trong vòng 5-10 năm nữa.
Thậm chí bạn sẽ có thể trở thành người dạy những người khác cách sử dụng AI.
Tạo ra AI & kiểm soát cách nó hoạt động thì sao? Đây cũng là một lựa chọn rất tốt cho bạn. Ví dụ:
- Trở thành lập trình AI: Phát triển AI, lập trình và tạo ra các hệ thống công nghệ mới là lĩnh vực mà nhu cầu sẽ tiếp tục tăng, vì AI vẫn cần được con người xây dựng và giám sát.
- Học sâu về AI và Machine Learning (ML): AI & ML đang trở thành xu hướng. Hiểu về cách thức hoạt động của AI, học cách phát triển các thuật toán, và ứng dụng AI vào các dự án sẽ giúp lập trình viên giữ vững vị trí của mình.
- Kiến thức về dữ liệu lớn (Big Data): Lập trình viên có thể học các công cụ và nền tảng liên quan đến phân tích và quản lý dữ liệu lớn như Hadoop, Spark, và các cơ sở dữ liệu phân tán (NoSQL). Kỹ năng phân tích và làm việc với dữ liệu sẽ là lợi thế khi AI ngày càng phụ thuộc vào việc xử lý dữ liệu lớn.
- An ninh mạng: Với sự phát triển của công nghệ AI, an ninh mạng sẽ càng quan trọng. Công việc bảo vệ thông tin và hệ thống sẽ khó bị thay thế.
Tóm lại, để không bị AI thay thế trong 5 đến 10 năm tới bạn sẽ có thể trở thành 3 kiểu người như sau:
- Trở thành thợ sở ống nước, thợ làm bánh, đầu bếp nấu ăn… tất cả những gì cần động tay, động chân vào để tạo nên sản phẩm/ dịch vụ
- Trở thành người có trí tuệ cảm xúc cao (emotional intelligence quotient - EQ). AI, robot, internet càng phát triển bao nhiêu thì con người càng khát khao sự thấu cảm bấy nhiêu.
- Trở thành người tạo ra, huấn luyện, ra lệnh cho AI thực hiện các công việc nhằm nâng cao hiệu suất ở mọi ngành nghề (tức bạn có thể dạy 2 nhóm người ở trên dùng AI)
Trên đây là 3 lựa chọn cần học, cần làm để không bị AI thay thế.
Nhưng còn có 1 lựa chọn cuối cùng mà cả 3 nhóm người trên cần học, cần làm mà Ngọc muốn chia sẻ với bạn đó là:
4. Học kỹ năng quản lý tài chính & đầu tư
Có khi nào bạn tự hỏi: Bạn bỏ thời gian 16 năm để đi học & sau đó đi làm để làm gì?
Có thể có rất nhiều lý do khác, nhưng một điều không thể phủ nhận & lảng tránh đó là: Để kiếm tiền, duy trì cuộc sống & mong cầu hạnh phúc!
Và sẽ có người nói rằng: Tiền không phải là tất cả, tiền không mang lại hạnh phúc!
Nhưng thực tế, tiền có thể mang đến nhiều lựa chọn cho bạn. Và bạn có cơ hội chọn điều gì khiến bạn & gia đình có thể hạnh phúc nhất!
Do đó dù làm ngành nghề công việc gì thì mình tin có một kỹ năng cần học & thực hành sớm đó là: Quản lý tài chính cá nhân & đầu tư!
Ai cũng đang đánh đổi thời gian sức lao động của mình để kiếm tiền, nhưng không phải ai cũng có thể biết cách bảo toàn giá trị sức mua của đồng tiền.
Và càng có rất ít người biết cách khiến cho tiền có thể tạo thêm ra tiền (hoặc ít nhất là chống lại lạm phát 5% mỗi năm)
Để đến một thời điểm nào đó trong cuộc đời bạn không còn phải học, làm việc vì tiền nữa thì lúc đó bạn sẽ không còn lo lắng về việc bị AI thay thế. Và chỉ có tư duy tài chính & đầu tư mới có thể giúp bạn đạt được điều đó!
Bản tin này được tài trợ bởi:
Kiến thức đầu tư Ngọc am hiểu nhất đó là lĩnh vực Tiền điện tử (crypto). Ngọc thực hiện các khoản đầu tư mỗi ngày bằng cách mua Bitcoin, Ethereum chỉ với 250k - 500k VNĐ.
Hoạt động đầu tư này đã thành thói quen 7 năm nay. Và ứng dụng Ngọc dùng (90% giao dịch) đó là Binance
Bạn hoàn toàn có thể mua và sở hữu hầu hết các loại tiền điện tử trên Binance một cách cực kỳ dễ dàng (hoàn toàn miễn phí)
Binance cũng có một chương trình tiếp thị liên kết giúp bạn tạo thu nhập thụ động. Khi đăng ký tài khoản bạn sẽ được tham gia chương trình này.
Một sàn giao dịch top đầu khác mà Ngọc dùng nữa là OKX. Với các trải nghiệm rất trực quan, đơn giản và dễ sử dụng hơn cho các bạn mới!
Liên quan đến AI thì tuần vừa qua thế giới vừa chứng kiến giao dịch đầu tiên được thực hiện bởi AI với AI.
AI đã có thể dùng tiền điện tử để giao dịch mua bán với nhau. Tương lai bạn có thể ra lệnh cho AI tự mua sắm cho bạn những gì bạn cần. Để hiểu thêm bạn có thể đọc bài post dưới đây mình đã chia sẻ trên 𝕏:
Chúc bạn bước vào những ngày cuối tuần đầy sự bình an!
|
|
Ngọc Đến Rồi! Hẹn gặp bạn tuần sau. |
